کرونوس کانال دانش و علوم به زبان فارسی – اخبار علمی و تحلیل
کرونوس – محققین برای نخستین بار مشاهده کردند که پروتئین‌های تائو که مسئول ایجاد بیماری آلزایمر هستند به شکلی مشابه انواع عفونت از این عصب به عصب دیگر حرکت می‌کنند و پخش می‌شوند.
این تحقیق که در نشریه‌ی Brain منتشر شده، ایده‌ی «پخش بین‌نورونی» (Transneuronal Spread) را با مشاهده‌ی توزیع پروتئین‌های تائو در مقایسه با ارتباطات کاربردی در مغز بیماران آلزایمری مورد مطالعه قرار دادند.
دکتر توماس کوپ، نویسنده‌ی این مقاله از دانشگاه کمبریج در بیانیه‌ای گفت: «اگر ایده‌ی پخش بین‌نورونی درست باشد، پس قسمت‌هایی از مغز که بیشترین ارتباطات را با یکدیگر دارند می‌توانند محل تجمع بیشترین مقدار پروتئین تائو باشند و آن‌ها را در ارتباطات دیگر خود نیز پخش کنند. این روند درست به همان شکلی است که ما مثلاً در بیماری آنفولانزا مشاهده می‌کنیم. احتمال ابتلای افرادی که بیشترین ارتباطات را دارند به آنفولانزا بیشتر از بقیه است و آنان این بیماری را به سرعت به اشخاص مرتبط با خود نیز منتقل می‌کنند. و این دقیقاً همان چیزی است که ما مشاهده کردیم.»
پخش بین‌نورونی یکی از سه فرضیه‌ی اصلی در مورد نحوه‌ی پخش پروتئین تائو می‌باشد. از دیگر فرضیات یکی «آسیب‌پذیری متابولیک» است که بر اساس آن، پروتئین تائو در سلول‌های عصبی شکل می‌گیرد و سلول‌هایی که بیشترین آسیب را از این پروتئین دیده‌اند همان سلول‌هایی هستند که بیشتر از بقیه آن را تولید می‌کنند. فرضیه‌ی دیگر، «پشتیبانی خوراکی» است و بر اساس آن، برخی قسمت‌های مغز به دلیل کم داشتن مواد معدنی بیشتر در معرض حمله قرار می‌گیرند. مطالعات این گروه، منجر به تأیید هیچ یک از این دو فرضیه‌ی اخیر نشده است.
تا جایی که می‌دانیم، بیماری آلزایمر به دلیل تجمع گسترش‌یابنده‌ی دو نوع پروتئین (پروتئین آمیلویید بتا و تائو) ایجاد می‌شود. هر دوی این پروتئین‌ها منجر به تشکیل توده‌هایی در مغز بیمار می‌گردند. تجمیع پروتئین‌های آمیلویید بتا، منجر به تشکیل جرم‌هایی در بیرون از سلول‌های مغزی می‌شوند حال این که پروتئین‌های تائو درون عصب‌های مغز تجمیع می‌شوند. بدین‌شکل، پروتئین تائو می‌تواند سلول‌های مغزی را تسخیر کرده و حتی از بین ببرد.
پروفسور جیمز رو می‌گوید: «در بیماری آلزایمر، قسمتی از مغز که منطقه‌ی حافظه می‌باشد، بیشتر از مناطق دیگر مورد هجوم پروتئین تائو قرار می‌گیرد. به همین دلیل است که نخستین علائم بروز آلزایمر، کمبود یا ضعف در حافظه می‌باشد. اما طبق مشاهدات ما، این پروتئین به تدریج در کل مغز پخش شده و در راهش سلول‌های عصبی را مورد حمله قرار می‌دهد و به همین دلیل علایم آلزایمر پیشرفت کرده و تنها به ضعف حافظه محدود نیست.»
تحقیقاتی از این دست می‌توانند به ما کمک کنند که پروتئین تائو و نحوه‌ی گسترش آن در مغز را بهتر بشناسیم تا بتوانیم در مراحل اولیه آن را متوقف کنیم. بر اساس یک تخمین، حدود ۴۴ میلیون نفر در سراسر جهان از آلزایمر رنج می‌برند.
