کرونوس کانال دانش و علوم به زبان فارسی – اخبار علمی و تحلیل
کرونوس – این بدیهی به نظر می‌رسد که دویدن تأثیر شگرفی بر روی وضعیت ذهنی ما می‌گذارد. این ایده‌ای است که عصب‌شناسان زیادی این روزها آن را جدی گرفته و تلاش‌هایی در جهت فهم تغییراتی که دویدن بر روی سلول‌های خاکستری ما ایجاد می‌کند به عمل آورده‌اند.
یافته‌های آنان چیزی را تأیید می‌کند که بسیاری از دوندگان قبلاً می‌دانستند: دویدن به ما کمک می‌کند فکر کردن و احساسمان را بهبود بخشیم. و حالا فهمیده‌ایم دویدن چگونه به ما در تمرکز کردن کمک می‌کند، استرس را شکست می‌دهد و روحیه‌مان را بهتر می‌کند.
شاید خنده‌آور باشد اگر به دویدن به عنوان تنها راه خاتمه‌ی همه‌ی معضلات روحی فکر کنیم و همچنین نباید در انجام آن زیاده‌روی کنیم. عصب‌شناسان آلمانی که بر روی دوندگان رقابتی تحقیق می‌کردند متوجه شدند مغز آنان پس از دویدن، ۶٪ بیشتر از قبل ماده‌ی خاکستری دارد. برای بهتر مقایسه کردن این عدد، در نظر بگیرید «پیر شدن» با کاهش ۰/۲ درصدی ماده‌ی خاکستری در هر سال اتفاق می‌افتد. با این حال، آن دوندگان قهرمانی پس از ۶ سال به اندازه‌ی قبل ماده‌ی خاکستری داشتند.
تحقیقی که در سال ۲۰۱۸ توسط دانشگاه میشیگان انجام شد نشان داد دویدن سریع به مدت نیم ساعت روی قشر مغز (قسمت پیشانی) تأثیر مثبتی دارد. این به معنی پرداختن کارآمدتر به مسائل است. دو تحقیق مجزای دیگر به این پرداخته‌اند که دویدن، «عملکرد اجرایی» را ارتقا می‌دهد. در این دو تحقیق به مسائلی همچون «دور کردن حواس‌پرتی‌ها، قابلیت تغییر دائم بین کارها و وظایف و حل کردن مسائل» پرداخته شده است.
یک عکس‌برداری مغزی در دانشگاه آریزونا شاهدی است بر این مدعا. فعالیت مغزی دوندگان بسیار بیش از کمتردوندگان است. دویدن، قسمت جلویی قشر مغز را فعال‌تر می‌کند؛ قسمتی که به کارایی اجرایی و حافظه‌ی کاری مربوط دانسته می‌شود. آن‌ها سپس توانستند تغییراتی در حالت ایستای مغز (Default Mode) [که «شبکه‌ی حالت پیش‌فرض» نیز ترجمه شده] کشف کنند. در این حالت، مغز ما در حال انجام کار زیادی نبوده یا دچار حواس‌پرتی است.
حالت ایستای مغز، چیزی است که باعث می‌شود شما با خودتان حرف بزنید و صدای گذشته‌هایتان را به شما گوشزد می‌کند. البته این حالت همیشه مثبت نبوده و گاهی با افسردگی کلینیکی پیوند داده شده است.
عده‌ای دیگر معتقدند دویدن نوعی مدیتیشن متحرک است. اسکن‌های مغزی از کسانی که دویده‌اند و کسانی که به مراقبه پرداخته‌اند شباهت‌های زیادی دارد.
در دهه‌ی ۸۰ تا ۹۰ میلادی، در میان صاحبنظران ایده‌ی «یورش اندورفین» رواج داشت. عده‌ای معتقد بودند هورمون بتا اندورفین هنگام دویدن در بدن ترشح می‌شود. این ماده گیرنده‌های مغزی‌ای را تحت تأثیر قرار می‌دهند که اتفاقاً تریاک‌جات را نیز تحریک می‌کنند، و دقیقاً حائز همان تأثیرات بیولوژیک است. در سال ۲۰۰۸ نشان داده شد که این ایده درست است.
هنوز تعدادی از این تحقیقات برای تأیید نهایی در صف انتظار هستند و برخی دیگر هنوز در ابتدای راه‌اند. و صدالبته مواردی همچون جنس، جنسیت، ساخت ژنتیکی، سلامت بودن، انتظارات و همچنین شرایط اجتماعی روی این تأثیری که ما از دویدن می‌گیریم مؤثر است؛ اما شاید همین الآن هم شروع خوبی باشد برای کمی بیرون رفتن و دویدن!
منبع: گاردین
