کرونوس کانال دانش و علوم به زبان فارسی – اخبار علمی و تحلیل
در سال ۱۹۲۹ یک جمجمه در Aitape در شمال پاپوآ گینه‌ی نو، کشف شده بود. حالا مشخص شده که این جمجمه متعلق به یک قربانی سونامی بوده است. این، قدیمی‌ترین نمونه در نوع خودش است که تاکنون کشف شده است.
زمانی که زمین‌شناسی به نام پل هوسفلد جمجمه‌ی آیتاپه را پیدا کرد به نظر میرسید که این جمجمه متعلق به یک Homoerectus باشد، اما بعدها مشخص شد که متعلق به انسانی است که تقریباً در ۶۰۰۰ سال پیش زندگی میکرده است. فسیل‌شناسان آن را به عنوان یکی از اولین نمونه‌های بقایای انسان در آن منطقه مورد مطالعه قرار دادند.
دکتر مارک گلیتکو از دانشگاه نوتردام فهمید این جمجمه آن‌قدر مهم است که باید برای بررسی محلی که جمجمه در آن یافت شده بود، یک تیم تحقیقاتی به Aitape ارسال شود تا بتوان فهمید علت مرگ صاحب آن چه بوده است. گلیتکو در بیانیه‌ای توضیح داد: «ما دقیقاً نمی‌دانیم که هوسفلد جمجمه را کجا پیدا کرده است ولی بر اساس اطلاعاتی که خود او در اختیار ما قرار داده بود، فکر می‌کنم ما حدوداً در ۱۰۰ متری محل اصلی قرار داریم.»
تکنولوژی تجزیه و تحلیل در این ۸۸ سال بهبود بسیاری یافته است و به گلیتکو و همکارانش اجازه‌ی مطالعه‌ی شن و ماسه‌های ساحل و پوسته‌های آن را می‌دهد. رسوباتی که این جمجمه از درون آن استخراج شده بود، غنی از دیاتوم‌ها (ارگانیسم‌های دریایی تک‌سلولی که پوسته‌های آن‌ها حاوی اطلاعات فراوانی در مورد درجه حرارت و شوری آبی است که در آن قرار دارند) بود. این پوسته‌ها به نحوی شکسته شده‌اند که می‌توان گفت این شکستگی در آب‌هایی با انرژی بسیار زیاد اتفاق افتاده است.
اندازه‌ی دانه‌های رسوب و بررسی شیمیایی محل مورد نظر به وجود یک سونامی اشاره می‌کند که موجب شده است دیاتوم‌ها بر روی زمین قرار گیرند و پوسته‌ی آن‌ها در این فرایند پودر شود و به ساحل بیاید. پاپوآ گینه‌ی نو در دهه‌های اخیر از چندین سونامی ویرانگر رنج برده است از جمله یکی در خود Aitape که در سال ۱۹۹۸، ۲۰۰۰ نفر را به کام مرگ کشاند. این موضوع نشان می‌دهد که این ناحیه با گذشت زمان به طور قابل توجهی در حال تغییر بوده است.
در واقع شباهت بین رسوباتی که در آن جمجمه کشف شد و جمجمه‌ی کسانی که در سونامی سال ۱۹۹۸ از بین رفتند، اعتماد تیم را به یافته‌هایشان افزایش داد.
در نشریه‌ی PLOSONE عده‌ای معتقدند جمجمه متعلق به کسی بوده است که در سونامی کشته و دفن شده یا قبلاً فوت کرده و در نزدیکی آن محل دفن شده بوده و سونامی باعث تخریب قبر شده در نتیجه جمجمه با رسوبات مخلوط شده است. جمجمه مربوط به زمانی است که در بازه‌ی چندین میلیون سال پیش، سطح دریا بالاتر از امروز بود. اگرچه جمجمه کاملاً دور از اقیانوس یافت شده بود، سونامی در زمانی رخ داده است که محل مورد نظر نسبت به تهدیدات دریایی آسیب‌پذیر بوده است.
