دانش محض

دو راه برای سفر در زمان

استیون هاوکینگ، فیزیک‌دان مشهور می‌گوید: «فیلم‌هایی با موضوع سفر در زمان معمولاً ماشین‌های عظیم و پرمصرفی را نشان می‌دهند که مسیری را در میان بعد چهارم (زمان) گشوده و تونلی را در دل زمان باز می‌کند. مسافر زمان نیز خود را برای تجربه‌ای ناشناخته آماده کرده و وارد این تونل …

مطالعه بیشتر »

حساب بی‌نهایت

نویسنده: توحید عبداللهی ریاضیات بنیادی‌تر از آن است که بتوان نام علم بر آن نهاد. در واقع ریاضیات نام عامی برای بخشی از تفکر است که مربوط به اعداد می‌شود. مفهوم عدد و درک آن همزمان با تکامل گونه‌های مختلف طبیعی گسترش پیدا کرده است. با افزایش سلطۀ گونۀ انسان …

مطالعه بیشتر »

هگل به روایت لوکاچ

پیش از آن که به روایت لوکاچ از هگل بپردازیم باید فلسفه کانت را بشناسیم. فلسفه كانت را به عنوان انقلاب كوپرنیكی در فلسفه می‌شناسند. یعنی همانطور كه كوپرنیك در ستاره‌شناسی انقلاب كرد و نظر رایج را دگرگون كرد و گفت این زمین است كه دور خورشید می‌چرخد كانت هم …

مطالعه بیشتر »

آزادی و بازی زندگی

نمی‌توان بدون در نظر آوردن نظرات دانیل دنت (Daniel Dennett)، کسی که معتقد است آزادی یک واقعیت است حتی اگر جهان کاملاً جبرگرایانه (دترمینیستی) باشد، در مورد آزادی سخنی به میان آورد. صرف‌نظر از این واقعیت که جهان در واقع کاملاً جبرگرایانه نیست – زیرا عدم قطعیت کوانتومی در سطح …

مطالعه بیشتر »

آیا می‌توانیم به این سؤال در فیزیک پاسخ دهیم؟

پرسشی که در دهه‌ی اخیر فیزیک‌دانان و حتا فیلسوفان بسیاری را به چالش کشیده، کماکان بدون پاسخ مانده است. در این ویدئو (لینک یوتیوب) آزمایش دو شکاف یا آزمایش یونگ را بررسی می‌کنیم. این آزمایش به ما نشان می‌دهد امواج یا ذره‌ها دقیقاً به آن شکلی که ما می‌شناسیم رفتار …

مطالعه بیشتر »

شامپانزه ها مانند انسان شخصیت دائم دارند

در میان موجودات زنده، شامپانزه‌ها نزدیکترین بستگان ما هستند. حدود ۹۹٪ از DNA ما با آنها مشترک است. اکنون به نظر می‌رسد آن‌ها هم مانند ما دارای شخصیت‌های منحصربه‌فردی هستند که در طول زندگی آن‌ها با آنان می‌ماند. سالها پیش جین گودال پیشگام این ایده بود که شامپانزه‌ها هم دارای …

مطالعه بیشتر »

سیاه‌چاله‌ها در مورد علم به ما چه می‌آموزند؟

فیزیک و ریاضیات، این دو دانش سخت، در کنار علم شیمی پیشگام اکتشافات و دستاوردهای علمی جدید بوده‌اند. وجود سیاهچاله‌ها که ابتدا ریاضیات محض آن را حدس زده بود، فیزیک و اخترشناسی را وادار به گشتن به دنبال آن‌ها در آسمان کرد و حالا ما توانسته‌ایم به کمک تکنولوژی جدید …

مطالعه بیشتر »