کرونوس کانال دانش و علوم به زبان فارسی – اخبار علمی و تحلیل
کرونوس – یافته‌های تازه نشان می‌دهند استرس و اضطراب می‌تواند ساختار فیزیکی سلول‌های میتوکندریایی ما را تغییر دهد.
استرس مزمن در پس اتفاقات بزرگ زندگی (همچون مرگ عزیزان، طلاق، بیکاری و جنگ) می‌تواند منجر به وحشت‌زدگی (panic attack) و اختلال اضطراب شود. اختلال اضطراب از نگرانی‌های عمومی که به انسان دست می‌دهند متفاوت است. اختلال اضطراب متداوم است و با گذشت زمان بهتر نمی‌شود. نگرانی مفرط می‌تواند منجر به بروز عوارض فیزیکی و روحی شده و به روابط شخصی، کار و درس آسیب بزند. مؤسسه‌ی ملی سلامت روان در ایالات متحده به این نکته اشاره می‌کند که عوامل موروثی و همچنین عوامل محیطی (مانند تجارب پراسترس یا دلخراش) می‌تواند روی اختلالات اضطراب تأثیرگذار باشد.
اما همه‌ی افرادی که چنان رخدادهایی را تجربه می‌کنند الزاماً دچار اختلال اضطراب نمی‌شوند. همین موضوع محققین و متخصصین سلامت روان را واداشت در این مورد که چرا عده‌ای بیشتر از دیگران نسبت به استرس مقاومت نشان می‌دهند تحقیقات گسترده‌تری انجام دهند.
پژوهشگران برای پاسخ به این پرسش، موش‌های آزمایشگاهی که علایم اضطراب و افسردگی داشتند (از جمله اجتناب از ارتباطات اجتماعی) را پس از قرار گرفتن در معرض مقادیر بالای استرس مورد بررسی قرار دادند. آنان سپس تغییرات در فعالیت ژنی و تولید پروتئین در بخشی از مغز آن‌ها را که مسئول استرس و اضطراب است (از جمله قشر پیش‌پیشانی، هیپوکامپوس، آمیگدلا و هسته‌ی اکومبنس) مورد مطالعه قرار دادند. این گروه از متخصصین، ژن‌ها و پروتئین‌های مرتبط به یاخته‌های میتوکندریایی را طی روشی که با عنوان روش «چنداُمی بیناگونه‌ای» (cross-species multi-omics) شناخته می‌شود تحلیل کرده و متوجه شدند میتوکندریای سلول‌های مغزی موش‌هایی که در معرض استرس قرار داشتند، نسبت به موش‌هایی که در معرض استرس نبودند متفاوت است. محققین سپس از افرادی که پس از یک حمله‌ی وحشت‌زدگی اختلال پنیک را تجربه کرده بودند آزمایش خون گرفتند و متوجه شدند همان تغییرات میتوکندری در سلول‌های انسان نیز یافت می‌شود.
میتوکندری یا میتوکندریا که «نیروگاه سلول» نیز خوانده می‌شود، آن‌چه انسان می‌خورد را تبدیل به ۹۰٪ از انرژی شیمیایی مورد نیاز او برای ادامه‌ی حیات کرده و همچنین نقش عمده‌ای در از بین بردن سلول‌های پیر و نامتناجس ایفا می‌کند. بنا بر این تحقیقات، مقادیر بالای استرس می‌تواند عملکرد میتوکندری را تحت تأثیر قرار دهد و همین سبب بروز عواقب بسیاری در سلامتی انسان می‌شود.
ایریس هواتا، نویسنده‌ی این مقاله از دانشگاه هلسینکی در بیانیه‌ای گفت: «این که استرس مزمن چه تأثیراتی بر روی متابولیسم انرژی سلولی داشته و چگونه منجر به بروز علائم اضطراب می‌شود هنوز شناخته شده نیست.»
