کرونوس – یک گروه بینالمللی از پژوهشگران طی مقالهای که در روانپزشکی جهان منتشر شد ادعا کردهاند استفاده از اینترنت میتواند موجب ایجاد تغییرات «حاد و مزمن» در مغز بخصوص در ناحیههای مربوط به شناخت شود. این بدینمعنی است که وابستگی ما به شبکههای اجتماعی و جستجوی گوگل منجر به ایجاد تغییراتی در بهیادآوری، توجه و اجتماعی بودن ما میگردد.
این به نظر میرسد خبر جدیدی نباشد. مطالعات بیشماری در مورد اینترنت و این که چطور ما را تبدیل به گلهای موجود غیراجتماعی و حواسپرت میکند وجود دارد. برخی مقالات دیگر اشاره به این دارند که اینترنت چندان هم چیز بدی نیست. اما در بررسی گستردهای که به تازگی انجام شده، پژوهشگران تعداد زیادی فرضیه در مورد نحوهی تأثیر اینترنت بر فرایندهای خاص شناختی را مورد بررسی قرار داده و با بازبینی تحقیقات قبلی در حوزههای روانشناسی، روانکاوی و عصبشناسی به دنبال یافتن شواهدی برای ادعای خود بودند.
جوزف فیرت از دانشگاه سیدنی غربی در بیانیهای گفت: «یافتهی کلیدی ما به این نکته اشاره دارد که استفادهی طولانیمدت از اینترنت بسیاری از عملکردهای مغز را تحت تأثیر قرار میدهد. برای مثال هجوم پرسشها و نوتیفیکیشنهای اینترنتی ما را مجبور میکند توجه خود را تقسیم کنیم و همین باعث میشود سختتر بتوانیم روی انجام یک عمل تمرکز کنیم.»
مطالعهی دیگری که در سال ۲۰۱۶ انجام شده بود و مؤید این تحقیقات است نشان داده بود جوانانی که چند عمل رسانهای را به طور همزمان انجام میدهند در هنگام رویارویی با تحریکاتی که موجب حواسپرتی میشود نیاز به تلاش شناختی بیشتری برای حفظ تمرکز خود دارند. همچنین، مقدار بالای استفاده از اینترنت و انجام چند کار در آن واحد با کاهش میزان مادهی خاکستری در بخش پیشپیشانی مغز که مسئول اموری همچون تمرکز هستند مرتبط دانسته شده است.
اما مسأله تنها کاهش تمرکز نیست. نویسندگان این مقاله معتقدند بر اساس شواهد موجود، استفاده از اینترنت بر روی حافظه و شراکت اجتماعی نیز تأثیرگذار است؛ هرچند میزان این تأثیر هنوز به درستی مشخص نیست.
فیرت گفت: «با توجه به اینکه بیشتر اطلاعات موجود در جهان در جلوی ما حاضر است، این موضوع به طور بالقوه بر روی ذخیرهی اطلاعات و دانش و همچنین میزان ارزشی که ما در جامعه و در مغزمان به آنها میدهیم مؤثر میباشد.»
وی افزود: «واضح است که اینترنت عمیقاً فرصتهای ما برای داشتن روابط اجتماعی و موقعیتهایی که روابط اجتماعی در آنها شکل میگیرد را تغییر داده است.»
اما همهچیز به این تاریکی ختم نمیشود. این محققان راههایی را نیز برای کاهش تأثیرات منفی استفاده از اینترنت پیشنهاد دادهاند. تمرینات ذهنی (همچون مدیتیشن و تمرین تمرکز) و تکینکهایی همچون «بهداشت اینترنتی» برخی از این موارد هستند. کاهش انجام چند کار در لحظه، کاهش دفعات «چک کردن»، کم کردن اینترنتگردیهای شبانه و افزایش دادن روابط فردی چند نمونه از اقدامات مربوط به بهداشت اینترنتی هستند.