کرونوس – دو دندان شیری که از اعماق یک سایت باستانی در شمال شرقی سیبری از خاک بیرون کشیده شدهاند، نشان میدهند در طی آخرین عصر یخبندان گروهی از انسانها که پیش از این ناشناخته بودند در آن منطقه زندگی می کردهاند.
این یافته بخشی از یک مطالعهی گسترده بود که همچنین موجب کشف بقایای انسانهای 10000 ساله که از نظر ژنتیکی مربوط به بومیان آمریکایی هستند در یک سایت دیگر در سیبری شد. این نخستین بار است که چنین پیوندهای نزدیک ژنتیکی در خارج از ایالات متحده کشف شده است.
یک گروه بینالمللی از دانشمندان، به رهبری پروفسور اسکه ویلرسلف که دارای کرسی از دانشگاه سنت جان، دانشگاه کمبریج و مرکز ژئوژنتیک بنیاد لندبک در دانشگاه کپنهاگ است، این گروه جدید را «سیبریایی شمالی باستانی» نام نهاده و وجود آنان را به عنوان «بخش مهمی از تاریخ بشر» توصیف کرده است.
این DNA از بازماندههای تنها موجودات انسانی که از آن عصر باقی مانده بودند کشف شده است. دو دندان شیری کوچک که در یک سایت باستانشناسی بزرگ در روسیه در نزدیکی رودخانهی یانا یافت شدهاند. این سایت که با نام Yana Rhinoceros Horn Site شناخته شده، در سال 2001 کشف شد و بیش از 2500 قطعه استخوان حیوانات، عاج، تعدادی ابزار سنگی و همچنین شواهدی از سکونت انسان در آن یافت شد.
این کشف، بخشی از تحقیقاتی گستردهتر بود و در نشریهی طبیعت منتشر شد. این کشفیات نشان میدهند که سیبریاییان شمالی باستانی 31000 سال پیش در شرایط سختی در منطقه به سر میبردند و با شکار ماموتهای پشمدار، کرگدنهای پشمدار و گاومیشهای وحشی روزگار میگذراندهاند.
پروفسور ویلرسلف گفت: «این افراد بخشی پراهمیت از تاریخ بشر بودهاند. آنان تقریباً در همان زمان به اجداد آسیاییها و اروپاییهای مدرن تبدیل شدهاند و احتمالاً در همان مواقع بخشهای گستردهای از نیمکرهی شمالی زمین را اشغال کرده بودهاند.»
دکتر مارتین سیکورا از مرکز بنیاد ژئوژنتیک لندبک و نویسندهی ارشد این مطالعه افزود: «آنها به سرعت با شرایط آبوهوایی نامعتدل سازگار شده و بسیار متحرک بودهاند. این یافتهها موجب ایجاد تغییرات بسیاری در طرز تلقی ما از تاریخچهی جمعیتی شمال شرقی سیبری و همچنین کل تاریخ مهاجرت انسانها شده است.»
محققان تخمین زدهاند که تعداد ساکنین این منطقه حدود 40 تا 500 نفر بوده است. تجزیه و تحلیل ژنتیکی دندانهای شیری نشان داد که توالی ژنتیکی صاحبان این دندانها حاوی هیچ شواهدی از زادوولد با دیگر گونهها که در آن زمان در جمعیتهای نئاندرتال رخ میداد نمیباشد.
ساختار پیچیدهی جمعیتی در این دورهی زمانی و مقایسهی ژنتیکی با گروههای جمعیتی دیگر چه در دوران باستان و چه در دوران معاصر، به عنوان بخشی از پژوهش گستردهای که 34 نمونه از ژنومهای انسانی موجود در سایتهای باستانشناسی کهن در سرتاسر شمال سیبری و روسیهی مرکزی را تجزیه و تحلیل کرده، ثبت شده است.
پروفسور لوران اکسکوفیه از دانشگاه برن سوئیس گفت: «جالب توجه است که سیبریاییهای شمالی باستانی نسبت نزدیکتری به ساکنین اروپا دارند تا ساکنین آسیا و به نظر میرسد کمی پس از انشقاق اروپاییان از آسیاییها از اوراسیای غربی مهاجرت کردهاند.»
دانشمندان همچنین دریافتهاند که تنوع ژنتیکی ساکنین معاصر مناطق وسیعی از اوراسیا و قارهی آمریکا از سیبریاییهای شمالی باستانی آغاز شده است. این، «حلقهی گمشده»ی فهم ژنتیک بومیان آمریکا (سرخپوستان) را در اختیار ما قرار میدهد.
برداشت عمومی بر این است که انسانها از طریق یک پل خاکی در امتداد تنگهی برینگ که در انتهای آخرین عصر یخبندان زیر آب رفت، از سیبری به آلاسکا در قارهی آمریکا راه یافتند. محققان توانستند مشخص کنند که بعضی از این افراد گروههای آسیاییای بودند که با سیبریاییهای باستانی آمیزش کرده بودند.