کرونوس – میلیاردها کهکشان و تریلیونها سیاره در جهان وجود دارد. با این حال بنا بر آخرین اطلاعات ما، زمین تنها سیارهای است که در آن ارگانیسمهای زنده وجود دارد. انسان در تغییرات جوی زمین سهم خاصی دارد و این باعث شده دانشمندان پرسش مهمی را مطرح کنند: آیا ما قادر خواهیم بود تمدنی سرشار از انرژی داشته باشیم یا این که نسل ما در نهایت محکوم به شکست است؟
آدام فرنک و همکارانش از دانشگاه روچستر تحقیقی را در نشریهی Astrobiology منتشر کرده و در آن به این پرداختهاند که تمدنهای غیرزمینی چگونه منابع خود را به اتمام رسانده و در نهایت با تغییرات جوی به چه صورت روبهرو خواهند شد.
او در مقالهای برای The Atlantic مینویسد: «با توجه به این که میلیاردها تریلیون سیاره در کیهان وجود دارد، اگر فرض بگیریم که طبیعت با تمدنهایی مانند تمدن ما سر ناسازگاری ندارد، پس میتوان نتیجه گرفت ما اولین تمدنی نیستیم که شکل گرفته است. و درست به همان شکلی که تاکنون نسل گونههای بسیاری بر روی زمین منقرض شده، پس بسیاری از تمدنهایی که تاکنون در جهان شکل گرفته – اگر شکل گرفته باشند – نیز تا این لحظه از میان رفتهاند.»
این تحقیق شامل مدلهای ریاضی بر مبنای قوانین فیزیک، شیمی و بیولوژی سادهی جمعیتی بوده و در پایان به این نتیجه میرسد که هر تمدن سه سیر گذار متفاوت را تجربه خواهد کرد. هشدار: این نتایج سهمگین هستند!
فرنک معتقد است سناریوی جزیرهی ایستر (جزیرهای با مجسمههای اسرارآمیز ۴۰۰ ساله به شکل انسان در شیلی) یکی از محتملترین اتفاقات است. در این رویداد، تمدن مورد بحث انرژیای را که در اختیار دارد مصرف کرده و لذا به رشدی تصاعدی دست مییابد؛ اما با این کار، وضعیت جوی را نیز تغییر میدهد. سیارهاش دیگر قادر به پشتیبانی از حیات نخواهد بود و تا زمانی که به وضعیتی قابل زیست و قابل دوام دست نیابد، تا ۷۰٪ از جمعیت خود را از دست خواهد داد.
فرود آرام
بهترین سیر گذار تمدنی که در همهجای سیارهاش پخش شده باشد، «فرود آرام» است. مانند مدل قبل، در این مدل نیز تمدن رشد کرده و تغییرات جوی روی میدهد اما این تمدن و سیارهاش در نهایت به تعادلی پایدار نسبت به یکدیگر دست مییابند و از یک نابودی عظیم جلوگیری میشود.
سقوط همهجانبه
همانطور که از اسمش هم پیداست، این آینده بدترین آیندهی قابل تصور برای یک تمدن است. این رویداد در حالتی اتفاق میافتد که سیاره نتواند با تغییرات جوی ایجاد شده در آن سازگاری یافته و شرایط در آن به سرعت تغییر مییابد. در نتیجه تمدنی که روی آن سیاره زیست میکند به سمت انقراض «شیرجه» خواهد زد.
لازم به ذکر است که این مدل تا حد زیادی سادهسازی شده است. فرنک میگوید معادلاتی که در این مدل استفاده شده تا حد ممکن سرراست شدهاند و آن را نخستین گامها به سوی دانش «فراتمدنها» مینامد. با این حال هرچه بتوانیم فیزیک و مدلهای جوی را دقیقتر و جزئیتر بفهمیم، به نتایج دقیقتر و جزئیتری خواهیم رسید.
او میگوید: «هنوز برای پاسخ به این پرسش که آیا ما زنده خواهیم ماند، کمی زود است.» او میافزاید: «با این که مدلهای اولیهی ما ساده بودند، با این حال حقیقتی بنیادین را در مورد چالشهایی که انسان در عصر تسلط بر زمین پیش رو دارد نمایش میدهند.»