کرونوس کانال دانش و علوم به زبان فارسی – اخبار علمی و تحلیل
کرونوس – دانشمندان با استفاده از فناوری X-Ray اعلام کردند شواهدی از وجود مردابی از سیاهچالههای ستاره‌وار که بین ۵ تا ۳۰ برابر خورشید جرم دارند در فاصله‌ی ۳ سال نوری از مرکز کهکشان راه شیری کشف کرده‌اند.
قبلاً این را می‌دانستیم که در مرکز کهکشان ما یک ابرسیاه‌چاله با جرمی حدود ۴ میلیون برابر جرم خورشید وجود دارد. منجمین این هیولا را *Sagittarius A نام‌گذاری کرده‌اند و این مرداب احتمالی را که مشتمل بر سیاهچالههای کوچک‌تر است، مرداب *Sagittarius A نامیده‌اند.
شواهد مورد اشاره، ۱۲ سیاهچالهی ستاره‌وار است که توسط اشعه‌ی اکس در مرکز کهکشان کشف شده است. چاک هیلی از دانشگاه کلمبیا در نیویورک مسئول انجام این تحقیقات بوده که در Nature منتشر شده است. وی در بیانیه‌ای گفت: «هر اطلاعاتی را که می‌خواهید در مورد فعل‌وانفعالات متقابل سیاهچالههای بزرگ و سیاهچالههای کوچک به دست بیاورید از طریق مطالعه‌ی این توزیع قابل کسب است. کهکشان راه شیری تنها کهکشانی است که در آن می‌توانیم ارتباط سیاهچالههای بزرگ و کوچک را کشف کنیم و این بدین دلیل است که ما قادر به دیدن این فعل‌وانفعالات در کهکشان‌های دیگر نیستیم.»
دانشمندان معتقدند این شواهد مؤید دهه‌ها مطالعه‌ی نظری بر روی سازوکار ستاره‌ها درون کهکشان‌ها است. بر اساس این مطالعات، تعداد زیادی سیاهچالهی ستاره‌وار می‌توانند در طی سال‌های طولانی در کنار هم جمع شوند و اطراف ابرسیاه‌چاله‌ی مرکزی کهکشان‌ها گرد هم بیایند.
دانشمندان برای جستجو به دنبال دوتایی‌های پرتو اکس در اطراف *Sagittarius A، از اطلاعات رصدخانه‌ی X-Ray چندرا (Chandra) استفاده کردند. دوتایی پرتوی ایکس (X-Ray Binaries) سیستم‌هایی هستند که در آن‌ها یک سیاه‌چاله با فاصله‌ی کمی از یک ستاره به دور آن می‌گردد و با کشیدن ماده از ستاره به سمت خودش، پرتوی اکس ساتع می‌کند. آنان طیف پرتوی اکس از منابعی با فاصله‌ی ۱۲ سال نوری از مرکز کهکشان را مورد بررسی قرار دادند. در بیانیه‌ای که از سوی رصدخانه‌ی Chandra منتشر شد آمده است: «آنان ۱۴ دوتایی پرتوی اکس در فاصله‌ی ۳ سال نوری با *Sgr A پیدا کردند. دو منبع پرتوی اکس که بر اساس مطالعات قبلی احتمالاً مربوط به ستاره‌های نوترونی بود، از نتایج حذف شد. سیستم‌های بایناری باقی‌مانده در عکس زیر با دایره‌های قرمز رنگ نمایش داده شده‌اند. منابع دیگر که پرتوی اکس با انرژی بسیار بالا ساتع می‌کردند با رنگ سفید مشخص شده‌اند که به احتمال زیاد سیستم‌های دوتایی‌ای هستند که در آن‌ها یک کوتوله‌ی سفید وجود دارد. هیلی و همکارانش به این نتیجه رسیدند که اکثر این دوجین سیستم شامل یک سیاه‌چاله هستند.»
فاصله‌ی *Sagittarius A از زمین ۲۶۰۰۰ سال نوری است. دانشمندان می‌گویند از این فاصله تنها سیستم‌های دوتایی با پرتوی بسیار تابان اکس حاوی سیاه‌چاله‌ها می‌تواند قابل تشخیص باشد. آنان می‌گویند: «بر اساس اکتشافات در این مطالعه تعداد بسیار زیادی سیستم‌های پرتوی اکس ضعیف‌تر وجود دارد (دست‌کم بین ۳۰۰ تا ۱۰۰۰ مورد) که شامل سیاهچالههای ستاره‌واری است که اطراف *Sagittarius A حلقه زده‌اند.»
