کرونوس کانال دانش و علوم به زبان فارسی – اخبار علمی و تحلیل
قطب شمال در معرض خطر است. سازمان ملی NOAA در آمریکا به تازگی گزارش سالانه‌ی قطب شمالش را منتشر کرده است که بیان‌گر نگرانی‌هایی در مورد منطقه‌ی شمالی زمین می‌باشد.
با این که دمای هوا در شمال یخ‌زده مانند سال گذشته بالا نبود، اما در رده‌ی دوم بیشترین دمای هوای قطب شمال از قرن بیستم قرار داشته است. همچنین دمای آب این منطقه نیز بسیار بالاتر از آن چیزی است که باید باشد؛ در اوت ۲۰۱۷ (مرداد امسال)، دمای سطح دریاهای برنت و چوکچی ۴ درجه گرم‌تر از بازه‌ی زمانی میان ۱۹۸۲ تا ۲۰۱۰ بوده است.
در ضمن در زیر سطح نیز تغییراتی در «بارآوری اولیه» صورت گرفته است. بارآوری اولیه از سال ۲۰۰۳ در دریای برنت و مناطق قطبی بین اروپا و آسیا بیشتر شده است. بارآوری اولیه به سرعتی گفته می‌شود که فیتوپلانکتون‌ها و سیانوباکتریا با استفاده از واکنش‌هایی مانند فوتوسنتز، انرژی را به مواد آلی تبدیل می‌کنند. این زیاد شدن ممکن است خوب به نظر برسد اما در حقیقت مربوط به ذوب شدن یخ‌های روی آب در بهار و تابستان می‌شود.
متأسفانه به نظر می‌رسد یخ‌های سطح آب در قطب شمال با سرعت نگران‌کننده‌ای در حال از بین رفتن هستند. حداکثر مقدار یخ‌های روی سطح آب در ماه مارس بود رکورد کمترین میزان را داشت. در همین حال، پوشش یخ‌های روی سطح آب نازک و نازک‌تر می‌شوند و بیشتر این مقداری که از دست می‌رود، یخ‌های تازه است.
در سال ۱۹۸۵، ۴۵ درصد از یخ‌های دریای قطب شمال کمی بیشتر از یک سال داشتند. امروز این مقدار ۲۱٪ است. یعنی در ۳۰ سال گذشته کاهش شدیدی داشته است. به نقل از گزارش NOAA، «یخ آبی چهار ساله تقریباً دیگر وجود ندارد».
علاوه بر این، یخبندان قطب شمال (خاک یخ‌زده، سنگ‌ها و رسوباتی که طی سال‌ها یخ‌زده باقی می‌مانند) در حال تجربه‌ی رکوردی گرمایشی است. پوشش توندرا در قطب شمال نیز در حال سبز شدن است.
با این حال، پژوهشگران NOAA متوجه شدند که امسال بهار و تابستان خنک‌تر، بخشی از پوشش یخی را به منطقه‌ی قطبی اوراسیا بازگرداند. دیگر این که کاهش یخ سطح آب در تابستان کمتر بود و سطح یخ گرینلند متوسط ذوبی پایین‌تر از معمول داشت.
سازمان NOAA به این موارد غیرطبیعی اشاره کرده و معتقد است قطب شمال گرم‌تر باید پذیرفته شود. آنان همچنین اذعان می‌کنند که «دیگر به نظر نمی‌رسد برگردیم به منطقه‌ای که برای دهه‌ها منبعی از یخ بود».
تغییرات جوی در قطب شمال تأثیرات زیادی روی جانورانی خاص همچون خرس‌های قطبی و فیل‌های دریایی که رزق و روزی خود را از میان یخ‌ها به‌دست می‌آورند دارد. NOAA همچنین معتقد است این تأثیرات «مردم ساکن مناطق شمالی را تا حد زیادی تحت تأثیر قرار می‌دهد»، مردمی مانند اینویت‌های سرخپوست که برای ساختن خانه‌ی یخی و شکار فُک و ماهی به یخ وابسته‌اند.
دکتر جرمی متیس، رئیس برنامه‌ی تحقیقاتی قطب شمال سازمان NOAA می‌گوید: «روستاها کم‌کم محو شده‌اند و پدیده‌ی جدید پناهندگی اقلیمی پدید آمده است.»
و در حالی که این تغییرات برای این مردم مضر است، برای همه‌ی ما نیز چنین است. تیموتی گالوده از همین سازمان به ABC News گفت: «آن‌چه در قطب شمال می‌گذرد، همان‌جا نمی‌ماند، بلکه به جاهای دیگر سیاره سرایت می‌کند. قطب شمال تأثیر بسیار شگرفی بر روی زمین دارد.»
تغییرات در قطب به دلیل تغییر شیوه‌های ماهی‌گیری مستقیماً بر غذایی که ما می‌خوریم تأثیر می‌گذارد. همچنین تغییرات در یخ‌های سطح آب و همچنین دمای هوا بر روی بادهای jet stream (بادهای تندی که از غرب به شرق کره‌ی زمین در ارتفاع ۱۲ تا ۱۶ کیلومتری می‌وزند) تأثیر گذاشته و الگوهای آب‌وهوایی کره‌ی زمین را دگرگون می‌کند.
وضعیت قطب شمال فقط قرار است بدتر شود. پس باید همین امروز دست به کار شویم. بسیاری از سازمان‌ها و دولت‌ها همین حالا برای پشتیبانی از این اکوسیستم یکتا دست به اقدام زده‌اند. همین اواخر، عده‌ای از کشورها ماهی‌گیری در قطب شمال را برای ۱۶ سال ممنوع اعلام کردند تا دانشمندان دلیل آب شدن سریع یخ‌ها را بفهمند.
پس با این که دیگر امیدی به بازگشت قطب شمال به روزهای اوجش نیست، اما انگار هنوز هم امیدهای کوچکی وجود دارد.
