کرونوس کانال دانش و علوم به زبان فارسی – اخبار علمی و تحلیل
کرونوس – دیروز روز داروین بود، روز مبارکی که در آن مشهورترین و تأثیرگذارترین بیولوژیست تکاملی در تاریخ ۱۲ فوریه ۱۸۰۹ چشم به جهان گشود.
شواهدی که در مورد انتخاب طبیعی و نظریه‌ی داروین وجود دارد بسیار زیاد و چشمگیر می‌باشند. همه‌ی بخش‌های معماری بدن ما – از حرکت چشم‌ها گرفته تا بالارفتن از سربالایی – شواهدی بر تأیید نظریه‌ی ظریف داروین هستند. بعضی از این شواهد بدون تلاش خاصی حتی روی بدن خود ما قابل مشاهده است. پس بیایید چند تا از آن‌ها را بررسی کنیم:
۱. ماهیچه‌ی گم‌شده
اگر دستتان را روی میز بگذارید به طوری که کف دستتان رو به بالا باشد و همچنین انگشت شست و انگشت کوچک خود را به هم نزدیک کنید، ممکن است دو اتفاق بیفتد. یا یک تاندون در دست شما بیرون می‌زند ویا این اتفاق نمی‌افتد. اگر چنین اتفاقی می‌افتد، شما آدم خوش‌شانسی هستید: این ماهیچه به «ماهیچه‌ی دراز کف‌دستی» متصل است که باعث می‌شود شما به راحتی بتوانید مچ خود را خم کنید.
همه این ماهیچه را ندارند. درواقع می‌توان گفت بخش بزرگی از جمعیت انسانی دست‌کم در یکی از دست‌ها فاقد این ماهیچه می‌باشد. اجداد ما این ماهیچه را داشتند تا بتوانند دستان خود را به راحتی تا کنند، اما به مرور زمان به دلیل عدم کارایی کافی، این ماهیچه از بدن انسان حذف شده است.
۲. چانه
این ممکن است شوکه‌کننده به نظر برسد اما اجداد انسان تنها موجوداتی هستند که بواقع چانه دارند. با این که ما شباهت‌های زیادی به بونوبوها و شامپانزه‌ها داریم، تکه‌ای استخوانی در فک پایینی ما وجود دارد. اما چرا؟
در این مورد فرضیه‌های زیادی وجود دارد. یکی از آن‌ها به قابلیت ما در سخن گفتن اشاره می‌کند. فرضیه‌ای دیگر، با رد این فرضیه ادعا می‌کند که این تغییر نوعی انتخاب جنسی است. با این همه، ما بر خلاف پیشینیانمان چانه‌هایی داریم که هنوز از چرایی وجود آن‌ها اطلاع نداریم.
۳. وضعیت پشم
شاید برایتان سؤال باشد که چرا ما موی کمتری به نسبت اجدادمان داریم. این موضوع که می‌توان آن را مربوط به استتار یا عایق‌سازی پوست دانست در حال محو شدن در انسان می‌باشد.
بر اساس یک تحقیق، کم شدن موی بدن باعث می‌شود ما در گرمای زیاد زودتر خنک شویم تا بتوانیم سریع‌تر بدویم و به جمع‌آوری آذوقه بپردازیم. ایده‌های دیگری نیز در این زمینه وجود دارد، اما تاکنون این فرضیه بهترین توضیح‌دهنده‌ی این پدیده بوده است.
۴. راحتی (یا عدم آن) در ارتفاعات
اگر به ارتفاعات بلند کوهستانی صعود کرده باشید، هنگام استراحت متوجه نفس‌تنگی یا حتی بی‌حالی می‌شوید. این بدین دلیل است که در ارتفاعات بالا، اکسیژن رقیق‌تر بوده و بدن برای کسب اکسیژن کافی نیاز به فعالیت بیشتری دارد.
بیشتر ما در این شرایط زمان سختی را سپری می‌کنیم، اما عده‌ای چنین نیستند. برای مثال شرپاها اصلاً با این موضوع مشکلی ندارند. اما چرا؟ پژوهش‌های اخیر نشان داده است که میتوکندرا (تولیدکننده‌ی انرژی در سلول‌ها) در شرپاها به شیوه‌ی کارآمدتری از اکسیژن برای تولید ATP استفاده می‌کند.
دلیل این ویژگی منحصربه‌فرد در شرپاها این است که آنان ۳۰۰۰۰ سال در ارتفاعات تبت زندگی کرده‌اند و ژنوم آنان بدین شکل تغییر یافته است.
