پرندگان مهاجر چگونه راه برگشت خود را پیدا می‌کنند؟

کرونوس – تا به حال به این فکر کرده‌اید که پرندگان مهاجر بعد از فصل جفت‌گیری چطور راه برگشت را پیدا می‌کنند؟

پرندگان می‌توانند با قابلیتی به نام گیرندگی مغناطیسی (magnetoreception) میدان مغناطیسی زمین را «ببینند». پرندگان، خفاش‌ها و زنبورها و همچنین دلفین‌ها و کوسه‌ها این قابلیت را دارند.

دانشمندان پیش از این فکر می‌کردند مکانیزمی که به موجودات این «حس ششم» را می‌دهد در سلول‌های منقار آن‌ها وجود دارد که سرشار از فلز آهن هستند اما یافته‌های اخیر نشان می‌دهد که پروتئینی خاص و حساس به نور با نام Cry4 که در چشم آن‌ها است مسئول این ویژگی است. دو مقاله که یکی به سینه‌سرخ‌ها و دیگری به فنچ‌های راه‌راه می‌پردازد شواهدی را در اثبات این ادعا ارائه کرده‌اند.

دانشمندانی که روی ۴ نوع متفاوت از پروتئین داخل چشمان سینه‌سرخ‌ها مطالعه می‌کردند، متوجه شدند که مقدار یکی از این انواع پروتئین در فصل جفت‌گیری بالا و در زمان‌های دیگر پایین‌تر است.

دانشمندان پس از انجام تحقیقات روی تعداد زیادی پرنده متوجه شدند که این پروتئین مانند نوعی قطب‌نمای مغناطیسی عمل می‌کند که نه تنها به پرندگان در پیدا کردن راه خانه‌شان کمک می‌کند، که حتی در مورد امور روزانه و جهت‌یابی در هنگام پرواز نیز راهگشا است. یکی از دست‌اندرکاران این تحقیق به Science News گفت: «واکنش‌های کوانتومی این پروتئین به پروندگان در دیدن میدان مغناطیسی زمین کمک می‌کند.»

در حالی که نتیجه‌گیری‌های علمی به این اشاره دارند که Cry4 پایه‌ی بیولوژیکی برای گیرندگی مغناطیسی را فراهم می‌آورد، اما دانشمندان هنوز معتقدند که اثبات این مدعا اندکی طول می‌کشد.