کرونوس کانال دانش و علوم به زبان فارسی – اخبار علمی و تحلیل
کرونوس – در ماه مه ۲۰۱۲ در ساحلی در کالیفرنیا، گروهی کوسه به نوزاد یک وال خاکستری حمله‌ور شده و آن را کشتند. هنوز دلیلی علمی برای اتفاقی که پس از آن روی داد ارائه نشده است.
وقتی کوسه به نوزاد نهنگ حمله می‌کرد، دو وال گوژپشت در صحنه حاضر بودند. پس از کشته شدن کوسه، حدود ۱۴ وال گوژپشت دیگر به صحنه آمدند تا به ظاهر اجازه ندهند کوسه‌ها نهنگ را بخورند. این وال‌ها به مدت ۶ ساعت و نیم با باله و دم خود به سمت کوسه‌هایی که نزدیک محل حادثه می‌شدند آب پاشیدند و با این که یک منبع غذایی خوب برایشان در نزدیکی وجود داشت، مرثیه‌خوانی‌شان را ترک نگفتند.
هنوز مشخص نیست چرا گوژپشت‌ها برای دفاع از گونه‌ای دیگر این همه انرژی صرف می‌کنند و متحمل خطر می‌شوند. چیزی که مشخص است این است که این رویداد اتفاقی نبوده است. بنا بر گزارشی که در Marine Mammal Science منتشر شده، طی ۶۲ سال اخیر این ۱۱۵-امین ارتباطی است که بین وال‌های گوژپشت و کوسه‌ها مشاهده شده.
وقتی وال‌ها جوان هستند نسبت به حملات کوسه‌ها بسیار آسیب‌پذیرند، اما وقتی به بلوغ می‌رسند هر کدام از آن‌ها می‌تواند یک گروه از کوسه‌ها را از پا درآورد. منطقی‌ترین توضیح بیولوژیکی برای این رفتار مرثیه‌وار وال‌های گوژپشت می‌تواند این باشد که آن‌ها در طی روند تکاملی خود یاد گرفته‌اند از گونه‌ها در طی دوران آسیب‌پذیری‌شان محافظت کنند.
همچنین از میان همه‌ی مواردی که دانشمندان در ۵ دهه‌ی گذشته مشاهده کرده‌اند کوسه‌ها تنها ۱۱٪ مواقع به وال‌های گوژپشت حمله کرده‌اند. آن‌ها در بقیه‌ی موارد به شکار فک‌ها، شیرهای دریایی، پورپوس‌ها و دیگر پستانداران دریایی دست زده‌اند. گوژپشت‌ها حتی در یک مورد از حمله‌ی کوسه‌ها به یک خورشیدماهی جلوگیری کرده‌اند.
یکی از پژوهشگران معتقد است گوژپشت‌ها معمولاً با کوسه‌ها درگیر نمی‌شوند. بسیاری از گوژپشت‌هایی که درگیر حمله به کوسه‌ها می‌شوند قبلاً در زندگی‌شان مورد حمله‌ی کوسه‌ها قرار گرفته و بدنشان از آن موقع زخم‌هایی به همراه دارد. لذا ممکن است که انگیزه‌ی این حملات انتقام شخصی باشد.
برخی معتقدند که وال‌ها ممکن است به دلیل درخواست‌های صوتی کوسه‌ها به محل بیایند و نه با شنیدن فریاد وال قربانی. این بدین معنی است که وال‌ها تا زمان رسیدن به محل حادثه هنوز نمی‌دانند چه موجودی در خطر است.
کارشناسان دیگر اما دلیل دیگری را پیشنهاد می‌کنند که پیچیدگی بیشتری دارد: نوع‌دوستی.
لوری مارینو از پروژه‌ی مناطق حفاظت‌شده‌ی وال‌ها معتقد است این پستانداران بی‌مو برای کمک به گونه‌های دیگر وارد عمل می‌شوند. وال‌های گوژپشت بسیار باهوش‌اند و در مهارت‌هایی همچون تصمیم‌گیری، حل مسأله و برقراری ارتباط بسیار کارکشته‌اند. لذا می‌توان گفت این رفتار مختص موجوداتی است که آن‌قدر از حیث هوش عمومی در سطح بالایی قرار دارند که می‌توانند پاسخ‌هایی همدلانه به دیگران بدهند.
همچنین این تنها وال‌ها نیستند که قادرند به گونه‌های دیگر احترام بگذارند. قبلاً نشان داده شده که دلفین‌ها نیز به سگ‌ها، وال‌ها و حتی انسان‌ها کمک می‌کنند. هرچند این رفتار معمولاً توسط مردم عادی گزارش می‌شود و نه دانشمندان و لذا ممکن است بسیار دقیق نباشند.
منبع: نشنال جئوگرافیک
