کرونوس – وقتی به دنبال چیزی میگردیم و آن را در جایش پیدا نمیکنیم، اعصابمان خطخطی میشود و جستجو برایمان زهر مار میشود. البته این فقط در مورد جورابهایمان صدق نمیکند. اخترشناسان مدتها بود به دنبال مقدار بسیار زیادی از ماده در جهان میگشتند و حالا مدعی شدهاند که آن را یافتهاند.
به مادهای که ستارگان، سیارهها و همهی ما از آن ساخته شدهایم، باریون (Baryon) گفته میشود. محققین بر اساس مدل انفجار بزرگ، مقدار مادهی معمولیای که باید در کیهان وجود داشته باشد را پیشبینی کرده بودند، اما این مقدار از مقدار مادهی باریونی موجود بین ۳۰٪ تا ۴۰٪ کمتر بود و دانشمندان نمیتوانستند این مقدار مادهی گمشده را بیابند. آنان گمان میکردند این ماده به شکل گاز در بین کهکشانها پخش شده است، اما بین گمان و اثبات آن راه زیادی است.
مقالههای متعددی در مورد این باریونهای گمشده منتشر شده بود، اما اکنون تحقیقی جدید که در Nature منتشر شده شواهدی کافی در مورد پیدا شدن این باریونها ارائه داده است.
دکتر فابریزیو نیکاسترو، نویسندهی اصلی مقاله به Italian press release گفت: «پس از ۱۸ سال تلاش بیوقفهی گروههای تحقیقاتی در سراسر جهان، ما از طریق مشاهداتمان توانستیم مادهی معمولی گم شده در جهان را پیدا کنیم. مادهای که ما پیدا کردهایم درست به همان مقدار و در همان نقطهای است که نظریه پیشبینی کرده بود؛ لذا میتوانیم بگوییم پاسخ یکی از بزرگترین اسرار اخترشناسی مدرن را یافتهایم: مسألهی باریونهای گمشده.»
اگر این ماده در تمام این مدت بین کهکشانها پخش بوده، چرا یافتن آن تا حالا طول کشیده بود؟ مسأله این است که این ماده بسیار داغ است (میلیونها درجهی سانتیگراد) و انقدر پراکنده است که بر روی نوری که از آن میگذرد تأثیری نمیگذارد. اصلیترین محتوی این ماده، هیدروژن یونیزه است که مشاهدهی آن بسیار مشکل است. به همیندلیل اخترشناسان مجبور شدند از خود خلاقیت به خرج دهند.
آنان از چندین ماهواره برای مشاهدهی یک اختروش (quasar) بسیار قدرتمند به نام 1ES 1553+113 به مدت سه هفته استفاده کردند. این مشاهدهی جامع آنان را قادر ساخت یک سیگنال جذبی ضعیف را پیدا کنند. چیزی بین ما و آن اختروش در حال جذب فوتون بود. آنان موفق شدند اکسیژنی که دمای آن به یک میلیون درجهی سانتیگراد میرسید، کشف کنند.
این آزمایشات در سال ۲۰۱۵ و ۲۰۱۷ انجام شده و هر دو بار همان سیگنال دریافت شده بود. عدم تغییر در نتایج نشان میداد که این ماده احتمالاً از مواد یا انرژیهایی که از اختروش ساتع میشوند نبوده، بلکه مادهای است که در فضای بین کهکشانی وجود دارد. ۱۰٪ باریونها متعلق به کهکشانها، ۶۰٪ درون ابرهای پراکندهای که کهکشانها را احاطه کردهاند و ۳۰٪ باقی مانده بافت داغ بینکهکشانی است.
این گروه اکنون در حال انجام مشاهده بر روی اختروشهای دیگر است تا بتواند این نتیجه را بدون هیچ تردیدی تأیید کند.