کرونوس – پژوهشگران دانشگاه دانمارک جنوبی به تازگی در کتابخانهی این دانشگاه کتابهایی متعلق به قرون ۱۶ و ۱۷ میلادی پیدا کردهاند که در آنها واقعیتی مرگبار نهفته است. آنان با استفاده از تکنیکهای عکسبرداری اشعه X با انرژی بالا دریافتهاند که جلد تعدادی از کتب این کتابخانه از رنگدانههایی آغشته به سم آرسنیک ساخته شده است.
بررسی سه کتاب متعلق به قرون ۱۶ و ۱۷ نشان داد جلد این کتب از دستنوشتههای قرونوسطی ساخته شده، کاری که در آن دوره بسیار رایج بوده است. محققین میخواستند ببینند آیا میتوان محتوای اصلی این دستنوشتهها که به زبان لاتین نوشته شدهاند را کشف کرد یا خیر. اما متن به لایهای ضخیم به رنگ سبز آغشته بود. لذا آنان کتابها را به آزمایشگاه بردند و تلاش کردند با استفاده از تحلیل فلئورسنتی X-Ray که شیوهی جدیدی از عکسبرداری با اشعهی اکس است، متن زیر این جلدها را پیدا کنند.
اما نتیجهی تحلیل X-Ray بسیار شگفتآور بود. این رنگ چیزی نبود جز محلول آرسنیک. آنان میگویند این رنگ یا «سبز پاریس» یا «سبز زمردی» است که هر دو محلولهای آرسنیک هستند.
آرسنیک مادهای بسیار سمی است و اثر آن با گذشت زمان – و حتی قرنها – کاهش نمییابد. اگر مقدار مشخصی از این سم در بدن انسان تجمیع یابد منجر به اسهال، بالا آوردن خون، ادرار خونی، منقبض شدن عضلات، ریزش مو و … میگردد.
این پژوهشگران در The Conversation آوردهاند: «این مادهی شیمیایی جزو سمیترین مواد در جهان است و استعمال آن موجب مسمومیت، بروز سرطان و حتی مرگ میشود.»
در قرن نوزدهم از آرسنیک در رنگهای شیمیایی استفاده میشد. به این دلیل هنوز هم میتوان آثاری از آن را در نقاشیها، دکوربندیها، کاغذدیواریها و پوشاک متعلق به آن زمان یافت. با این حال محققین معتقدند در این مورد خاص از آرسنیک برای مقاصد زیباییشناسی استفاده نشده است.
پژوهشگران میگویند: «در مورد کتب ما، این رنگ که در لایههای زیرین جلد وجود دارد جهت مقاصد زیباییشناسانه استفاده نشده است. به نظر میرسد که در قرن نوزدهم از «سبز پاریس» برای دور کردن حشرات و آفات بر روی کتب قدیمی استفاده میشد.»
مسئولین دانشگاه این کتب سمی را به قفسهای مجهز به تهویه منتقل کردهاند و میخواهند با دیجیتالی کردن این نسخهها، آنها را از دسترسی فیزیکی دور نگه دارند.